Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
Lãi suất là một yếu tố quan trọng tác động đến đầu t. Các nhà kinh doanh
dự đầu t để mong thu đợc lợi nhuận lớn hơn trong tơng lai nên cầu đầu t phụ thuộc
lớn vào 3 yếu tố:
Mức cầu về sản phẩm do đầu t mới tạo ra. Nói cách khác đó là mức cầu về
sản lợng(GNP) trong tơng lai. Nếu mức cầu sảm phẩm càng lớn thì dự kiến đầu t
của các hãng càng lớn và ngợc lại.
Các yếu tố ảnh hởng đến chi phí đầu t. Trong nền kinh tế thi trờng các
doanh nghiệp thờng vay vốn ngân hàng hoặc các trung gian tài chính để đầu t, do
đó chi phí đầu t phụ thuộc nhiều vào lãi suất.Nếu lãi suất cao chi phí đầu t sẽ cao
lợi nhuận sẽ giảm đi, cầu về đầu t do đó sẽ giảm. Thuế cũng là yếu tố quan trọng
ảnh hởng đến đầu t. Nếu thuế đánh vào lợi tức mà cao sẽ hạn chế số lợng và quy
mô các dự án đầu t đặc biệt ảnh hởng đến các dự án đầu t mới.
- Dự đoán cuả các doanh nghiệp về tình trạng của nền kinh tế. Điều đó ảnh
hởng đến các quyết định của doanh nghiểptong việc bổ sung vào tài sản cố định và
hàng tồn kho để bán trong tơng lai. Do vậy nhu cầu đầu t phụ thuộc rất nhiều vào
dự đoán của họ về tình hình kinh tế tăng trởng nhanh đến mức độ nào.
c. Các nhân tố khác.
Môi trờng đầu t; bao gồm môi trờng chính trị, văn hoá, kinh tế Hoạt động
đầu t luôn đòi hỏi một môi trờng thích hợp.
Chu kỳ kinh doanh: thành quả của các công cuộc đầu t là các sản phẩm
phục vụ cho đời sống, xã hội. Do đó nhu cầu đầu t cần chú ý đến chu kỳ kinh
doanh để đầu t cho phù hợp với từng thời kỳ.
Các nhân tố khác: cơ sở hạ tầng kỹ thuật, tình hình cung cầu của thị trờng
5
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
4. Dự án đầu t.
a.Khái niệm.
Dự án đầu t đợc xem xét trên nhiều giác độ
Về mặt hình thức: Dự án đầu t là một tập hồ sơ tài liệu trình bày một cách
chi tiết và có hệ thống các hoạt động và chi phí theo một kế hoạch của một công
cuộc đầu t phát triển kinh tế xã hội hoặc phát triển sản xuất kinh doanh nhằm đạt
đợc những kết quả nhất địnhvà thực hiện đợc những mục tiêu xác định trong tơng
lai lâu dài.
Trên góc độ quản lý: dự án đầu t là một công cuộc quản lý việc sử dụng
vốn, vật t lao động để tạo ra các kết quả kinh tế, tài chính trong thời gian dài.
Trên góc độ kế hoạch hoá: Dự án đầu t là một công cụ thể hiện chi tiết kế
hoạch của một công cuộc đầu t sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế xã hội làm
tiền đề cho các quyết định đầu t tài trợ. Dự án đầu t là một hoạt động riêng biệt, là
khâu đầu tiên trong công tác kế hoạch hóa nói chung.
Về mặt nội dung: Dự án đầu t là một tập hợp các hoạt độngcó liên quan với
nhauđợc kế hoạch hoá nhằm đạt đợc mục tiêu đã định bằng việc tạo ra các kết quả
cụ thể trong một thời gian nhất định thông qua việc sử dụng các nguồn lực xác
định.
b.Nội dung
Một dự án đầu t gồm 4 phần chính:
Mục tiêu của dự án.
Các kết quả của dự án.
Các hoạt động của dự án.
Các nguồn lực của dự án.
c.Vai trò.
Dự án đầu t có công dụng to lớn không chỉ đối với chủ đầu t mà còn đối với
nhà nớc và các tổ chức tài chính.
Đối với chủ đầu t thì dự án đầu t là cơ sở để xin phép đợc đầu t hoặc ghi vào
kế hoạch đầu t, xin giấy phép hoạt động, xin phép nhập khẩu vật t máy móc thiết
6
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
bị, xin vay vốn của các định chế tài chính trong và ngoài nớc, kêu gọi góp vốn,
phát hành cổ phiếu trái phiếu
Đối với nhà nớcvà các định chế tài chính thì dự án đầu t là cơ sở để thẩm
định và ra quyết định đầu t, quyết định tài trợ cho dự án. Đối với các ngân hàng thì
sẽ căn cứ vào các dự án đầu t khả thi mang lại lợi nhuận cho ngân hàng để quyết
định cho vay.
5.Thẩm định dự án đầu t
a.Khái niệm.
Nh đã phân tích trên hoạt động đầu t là một quá trình phức tạp và chịu ảnh
hởng của nhiều yếu tố, mức độ rủi ro lớn.Do đó trớc khi quyết định đầu t hoặc
quyết định cho vay chủ đầu t và các tổ chức tài chính phải xem xét đánh giá dự án
để đa ra quyết định đầu t hay cho vay vốn. Đây chính là công việc của hoạt động
thẩm định đầu t. Hoạt động thẩm định đầu t là một quá trình độc lập, là giai đoạn
tiếp theo của quá trình soạn thảo, đây là quá trình phân tích đánh giá tính khả thi
của dự án trên tất cả các phơng diện nh: kinh tế, kỹ thuật, xã hội trên cơ sở các
tiêu chuẩn định mức quy định của các cơ quan quản lý nhà nớc, tiêu chuẩn và
thông lệ quốc tế.
Khái niệm thẩm định dự án đầu t
Thẩm định dự án đầu t là việc tổ chức thẩm tra so sánh đánh giámột cáhc
khách quan, khoa họcvà toàn diện các nội dung cơ bản của dự án hoặc so sánh
đánh giá các phơng án của một dự án hay nhiều dự án để đánh giá tính hợp lý, tính
hiệu quả và tính khả thi của dự ánđể từ đó có những quyết định đầu t,cho phép đầu
t và cho vay vốn. Quá trình thẩm định dự án đầu t liên quan đến các vấn đề nh
khoa học kỹ thuật, cơ chế chính sách, luật pháp, các nghiệp vụ chuyên ngành
Mục đích của quá trình thẩm định là phân tích và làm sáng tỏ các vấn đề có liên
quan đến tính khả thi của dự án : thị trờng, công nghệ, kỹ thuật, khả năng tài chính
của dự án, quản lý dự án để từ đó đa ra quyết định xem xem dự án có đem lại hiệu
quả kinh tế hay không , có đem lại lợi ích cho xã hội hay không.
b.Sự cần thiết phải thẩm định dự án đầu t.
7
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
Để đảm bảo tính khách quan của dự án: một dự án đầu t dù đợc tiến hành
soạn thảo kỹ đến đâu cũng mang tính chủ quan do đó sẽ có những sai sót trong
việc xác định mục tiêu, phạm vi hoạt động hay lựa chọn các giải pháp kinh tế kỹ
thuật, phân tích lợi ích và chi phí vốn. Các cán bộ thẩm định phải có cái nhìn rộng
lớn để đánh giá dự án một cách chuẩn xác, hợp lý trên cơ sở phân tích các vấn đề
liên quan đến tính khả thi của dự án. Các nhà thẩm định phải xuất phát từ lợi ích
chung của toàn xã hội để xem xét lợi ích mà dự án đem lại cho xã hội.
Để giảm thiểu rủi ro: một dự án đầu t thờng có thời gian thực hiện dài, quy
mô vốn lớn, đầu t nhiều nguồn lực cho dự án do đó rủi ro đối với dự án là khó
tránh khỏi. Bên cạnh đó các nguồn lực: tiền, sức lao động, tài nguyên thiên nhiên
đều có hạn. Trong trờng hợp đầu t thành công thì không chỉ nhà đầu t mà cả nền
kinh tế đợc hởng thụ thành quả của công cuộc đầu t. Ngợc lại nếu công cuộc đầu
t thất bại thì nó không những ảnh hởng đến nhà đầu t và nền kinh tế mà thậm trí có
thể gây ra tác hại lớn mà để khắc phục là tốn kém, khó.
Để sữa chữa những khiếm khuyết trong trong quá trình soạn thảo dự án:
Những sai sót trong quá trình soạn thảo dự án là khó tránh khỏi. Vì vậy cần phải
tiến hành thẩm định để sữa chữa hoàn thiện dự án từ đó có quyết định đầu t hay
cho vay vốn, hạn chế thiệt hại cho cả nhà đầu t và các tổ chức tài chính.
Để khẳng định chắc chắn tính khả thi của dự án.
Tóm lại thẩm định dự án đầu t là hết sức cần thiết. Nhà đầu t phải tiến hành
tổ chức thẩm định cũng nh các tổ chức tài chính cũng phải tiến hành tổ chức thẩm
địnhdự án nếu dự án có vốn vay ngân hàng để từ đó đa ra quyết định cho cả hai
bên.
c.Mục đích của thẩm định dự án đầu t.
Tuỳ thuộc vào chủ thể thẩm định mà có mục đích và phơng pháp thẩm định
khác nhau. Tuy nhiên đứng trên góc độ chung mục đích của thẩm định dự án đầu
t bao gồm:
Đánh giá tính hợp lý của dự án
+Tính hợp lý trong nội dung dự án.
8
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
+Đánh giá xem dự án đầu t có phù hợp với mục tiêu phát triển ngành, vùng
hay không.
Đánh giá tính hiệu quả của dự án.
+ Hiệu quả tài chính.
+ Hiệu quả kinh tế xã hội.
Đánh giá tính khả thi của dự án.
Một dự án muốn có đợc quyết định đầu t hoặc cho vay, tài trợ vốn thì phải
đảm bảo ba mục đích trên.
d.Các yêu cầu khi thẩm định dự án đầu t.
Dự án đầu t nếu thành công sẽ đem lại lợi ích cho chủ đầu t, ngân hàng, xã
hội. Ngợc lại nếu dự án đầu t thất bại thì hậu quả sẽ nặng nề. Do đó đòi hỏi công
tác thẩm định phải đợc tiến hành một cách khoa học nhằm tránh bỏ lỡ cơ hội đầu
t có lợi và hạn chế rủi ro. Vì vậy yêu cầu đối vớ cán bộ thẩm định dự án cũng rất
cao, có thể khái quát những yêu cầu sau:
Hiểu rõ bối cảnh, điều kiện cụ thể của dự án.
Xác định và kiểm tra các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật quan trọng của dự án
đồng thời thờng xuyên xây dựng đúc kết, thu thập các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật
tổng hợp để hoàn thiện các chỉ tiêu phục vụ cho công tác thẩm.
Nắm bắt tình hình sản xuất kinh doanh, báo cáo tìa chính doanh nghiệpvà
các quan hệ kinh tế tài chính tín dụng của doanh nghiệp. Phân tích tình hình doanh
nghiệp dựa vào các báo cáo tài chính, báo cáo kết quả sản xuất kinh doanhcủa các
doanh nghiệp trong những năm gần nhất để từ đó có quyết định phù hợp.
Nghiên cứu và kiểm tra một cách khoa học và toàn diện nội dung của dự án
đồng thời phối hợp với các cơ quan chuyên môn chuyên gia trong và ngoài ngành.
Công tác thẩm định phải đợc tiến hành theo một quy trình hợp lý, phối hợp
chặt chẽ giữa các bộ phận. Đồng thời phải có ý kiến ngay trong giai đoạn chuẩn bị
đầu t khi nhận hồ sơ xin vay vốn.
Cán bộ thẩm định phải nắm vững chủ trơng phát triển kinh tế của nhà nớc,
ngành, địa phơng, các quy chế, định chế pháp luật về hoạt động đầu t.
e.Các quan điểm phân tích đánh giá trong quá trình thẩm định dự án đầu t.
9
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
Một dự án có thể xem xét theo các phơng diện khác nhau:
Phân tích tài chính: các dự án đợc đánh giá trên cơ sở giá tài chính nh thực
tế trên thị trờng.
Phân tích kinh tế: Các dự án đợc xem xét trên cơ sở giá cảđã đợc điều chỉnh
trong điều kiện biến dạng của thị trờng để chúng phản ánh chi phí tài nguyên hay
lợi ích kih tế thực sự đối với quốc gia.
Phân tích phân phối: Các dự án đợc nhìn nhận tr ên quan điểm phân phối lợi
ích kinh tế cho các đối tợng chịu tác động trực tiếp hay gián tiếp của dự án.
Phân tích xã hội: phân tích ảnh hởng của các sản phẩm do dự án tạo ra cho
xã hội trên quan điểm của các chuẩn mực xã hội.
Đồng thời cũng có các quan điểm xem xét khác nh của tổ chức tập thể hay
cá nhân, nhà nớc hay chủ đầu t
Việc đánh giá dự án theo các quan điểm khác nhaulà rất quan trọng bởi vì
không có sự đồng nhất về lợi ích và chi phí giữa các quan điểm với cùng một dự
án. Do đó việc phân tích đánh giá dự án từ nhiều quan điểm khác nhau cho phép
chủ đầu t và các tổ chức tín dụng có cái nhìn một cách toàn diện để từ đó có một
quyết định đúng đắn đảm bảo lợi ích chung.
10
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
Bảng hệ thống quan hệ giữa các dạng phân tích và yêu cầu quản lý đầu t.
Quan điểm Tài chính Kinh tế Phân phối Xã hội
Ngân hàng x x
Chủ đầu t x x
Ngân sách x x
Quốc gia x x x
6. Phơng pháp thẩm định dự án đầu t.
Với vai trò đặc biệt quan trọng của công tác thẩm định dự án đầu t thì việc
xác định một phơng phápa thẩm định khoa học hiện đại đảm bảo tính chính xác
cao là bài toán cho các bộ làm công tác thẩm định. Từ thực tiễn kết hợp với các
nghiên cứu khoa học có thể khái quát các phơng pháp thẩm định nh sau:
a.Phơng pháp so sánh các chỉ tiêu.
Đây là phơng pháp phổ biến dễ tiến hành, căn cứ vào các chỉ tiêu kinh tế kỹ
thuật của dự án đợc so sánh với các dự án đã và đang đơc xây dựng hoặc đang hoạt
động. Từ sự so sánh đó có thể có các kết luận đúng đắn về dự án để đa ra quyết
định đầu t hoặc ch vay vốn. Một số chỉ tiêu đợc dùng là:
Tiêu chuẩn thiết kế, xây dựng , tiêu chuẩn về cấp công trìnhdo nhà nơc squy
định hoặc điều kiện tài chính mà dự án có thể chấp nhận đợc.
Tiêu chuẩn về công nghệ, thiết bi trong quan hệ chiến lợc đầu t công nhgệ
quốc gia, quốc tế.
Tiêu chuẩn đối với loại sản phẩm dự án mà thi trờng đòi hỏi.
Các chỉ tiêu tổng hợp cho cơ cấu vốn đầu t, suất vốn đầu t.
Các chỉ tiêu về hiệu quả đầu t.
Các tỷ lệ tài chính doanh nghiệp theo thông lệ phù hợp với các hớng dẫn chỉ
đạo của nhà nớc, ngành đối với doanh nghiệp cùng loại.
Các định mức về sản xuất tiêu hao năng lợng, nguyên liệu, nhân công, tiền
lơng, chi phí quản lý của ngành theo các định mức kinh tế kỹ thuậtchính thức
hoặc các chỉ tiêu kế hoạch và thực tế.
11
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
Trong quá trình sử dụng các chỉ tiêu cần xem xét đến đặc điểm cụ thể của
từng dự án, từng doanh nghiệp để áp dụng so sánh sao cho phù hợp, tránh máy
móc giáo điều, tiếp thu ý kiến của các cơ quan chuyên môn và các chuyên gia.
b.Phơng pháp phân tích độ nhạy.
Cơ sở của phơng pháp này là dự kiến một số tình huống bất trắc có thể xảy
ra trong tơng lai nh: chi phí đầu t tăng, giá thành sản phẩm giảm sau đó ta
khảo sát tác động của những yếu tố đó đến hiệu quả đầu t và khả năng hoà vốn của
dự án.
Chúng ta sẽ tăng giảm các yếu tố thờng là cho sai lệch so với dự kiến từ 10-
20% . Nếu dự án vẫn hiệu quả trong nhiều trơng hợp bất trắc phát sinh đồng thời
thì đó là dự án có độ an toàn cao, nên đầu t. Nếu ngợc lại cần xem xét để đề xuất
kiến nghị các biện pháp hạn chế, khắc phục thậm chí là huỷ bỏ dự án.
c.Phơng pháp triệt tiêu rủi ro.
Trong quá trình thực hiện dự án không thể tránh khỏi những rủi ro không
thể lờng trớc. Từ thực tế ngời ta đã xác đinh một số rủi ro thờng gặp nhằm hạn chế
thấp nhất rủi ro hoặc phân tán bớt rủi ro cho các đối tơng liên quan đến dự án.
12
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
Loại rủi ro Biện pháp hạn chế
Giai đoạn thi công thực hiện dự án
1.Rủi ro chậm tiến độ thi công
2. Cung cấp kỹ thuật
3. Vợt tổng vốn đầu t.
4. Rủi ro tài chính.
5. Rủi ro bất khả kháng.
Đấu thầu
Chọn thầu
Bảo lãnh thực hiện hợp đồng
Hợp đồng đấu thầu chọn gói( kể cả
chuyển giao công nghệ và sáng chế)
Bảo lãnh thực hiện hợp đồng.
Hợp đồng một giá.
Giá cố định hoặc các điều kiện phát sinh
giá cả và khối lợng phải đợc ấn đợc.
Có cam kết bảo đảm nguồn vốn của bên
cấp vốn.
Mua bảo hiểm đầu t, xây dựng.
Giai đoạn dự án đi vào vận hành
Rủi ro về cung cấp các yếu tố đầu vào
Rủi ro về tiêu thụ sản phẩm
Rủi ro tài chính.
Rủi ro về quản lý điều hành.
5. Rủi ro bất khả kháng.
Hợp đồng cung cấp dài hạn với công ty
cung ứng có uy tín và các nguyên tắc
thoã thuận về giá mua bán.
Hợp đồng bao tiêu dài hạn và các
nguyên tắc thoã thuận về giá.
Có cam kết đảm bào các nguồn vốn tín
dụng, mở L/C của cơ quan cấp vốn.
Đánh giá năng lực quản lý của doanh
nghiệp hiện tại, có hợp đồng cho thuê
quản lý nếu cần.
Mua bảo hiểm tài sản, bảo hiểm kinh
doanh.
13
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
II.Thẩm định dự án tại ngân hàng thơng mại
1.Giới thiệu về ngân hàng thơng mại.
Ngân hàng là một trong những tổ chức tài chính quan trong nhất cuả nền
kinh tế. Ngân hàng là ngời cho vay đối với hàng triệu hộ tiêu dùng và đối với
nhiều cơ quan chính địa phơng. Ngân hàng thực hiện các chính sách kinh tế đặc
biệt là chính sách tiền tệ vì vậy là một kênh quan trọng trong chính sách kinh tế
của chính phủ nhằm ổn định kinh tế.
Ngân hàng là tổ chức thu hút tiết kiệm lớn nhất trong hầu hết mọi nền kinh
tế. Hàng triệu cá nhân, hộ gia đình và các doang nghiệp, các tổ chức kinh tế xã hội
đều gửi tiền tại ngân hàng. Đối với các doanh nghiệp ngân hàng thờng là tổ chức
cung cấp tín dụng để phục vụ cho việc mua hàng hoá dự trữ hoặc đầu t xây dựng,
mua sắm máy móc thiết bị. Khi doanh nghiệp phải than toán cho các khoản mua
hàng hoá dịch vụ họ có thể sử dụng séc, thẻ tín dụng hay các tài khoản điện tử. Và
khi cần thông tin tài chính hay cần lập kế hoạch tài chính họ thờng tìm đến ngân
hàng để nhận đợc lời t vấn.
Với tất cả những lý do trên ngân hàng là một loại hình kinh doanh đặc biệt,
là trung gian giữa nhà đầu t với các cá nhân, hộ gia đình. Ngân hàng thực hiện hai
chức năng cơ bản: chức năng luân chuyển tài sản và chức năng cung cấp các dịch
vụ thanh toán, môi giới, t vấn.
*Chức năng luân chuyển tài sản.
Trong chức năng này ngân hàng tiến hành đồng thời hai hoạt động
Ngân hàng huy động vốn bằng cách phát hành các chứng chỉ tiền gửi. Các
chứng chỉ tiền gửi do ngân hàng phát hành thờng hấp dẫn các nhà đầu t hơn so với
các chứng khoán do các công ty phát hành trực tiếp bởi đối với hầu hết các nhà
đầu t thì việc mua các chứng chỉ của ngân hàng sẽ giảm đáng kể các chi phí khác
nh: chi phí giám sát, chi phí thanh toán và rủi ro giá cả.
Ngân hàng tiến hành đầu t bằng cách cấp tín dụng, đầu t chứng khoán( mua
cổ phiếu, trái phiếu công ty, trái phiếu chính phủ).
*Chức năng cung cấp các dịch vụ.
14
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét