Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
phẩm cho các nhà sản xuất n ớc ngoài có mặt hàng bị kiện bán phá giá. Thời
gian để trả lời bảng câu hỏi từ 30 đến 45 ngày. Doc cũng cho phép luật s của hai
phía nguyên đơn và bị đơn trình bày quan điểm về các vấn đề liên quan đến vụ
việc.
Quyết định cuối cùng của DOC đợc đa ra trong vòng 75 ngày sau khi có
quyết định sơ bộ: Nếu quyết định sơ bộ là có bán phá giá thì bị đơn có quyền
yêu cầu kéo dài thêm 60 ngày, Nếu quyết định sơ bộ là không bán phá giá thì
nguyên đơn có quyền yêu cầu thêm 135 ngày sau khi có quyết định sơ bộ.
Quyết định cuối cùng của ITC: Nếu quyết định cuối cùng của DOC là là
có bán phá giá thì ITC sẽ xem xét vấn đề tổn hại và đa ra phán quyết cuối cùng
trong vòng 45 ngày kể từ ngày có quyết định cuối cùng của DOC.
Sau đó, DOC sẽ một pháp lệnh chống bán phá giá, ấn định biên độ phá giá cho
các công ty nớc ngoài tham gia vụ kiện và một mức khác cho tất cả các công ty
khác xuất khẩu cùng một mặt hàng từ nớc bị kiện nhng không tham gia vụ kiện.
Sau khoảng 1 năm từ khi có pháp lệnh chống bán phá giá, DOC sẽ ấn định mức
thuế chống bán phá giá chính thức.Theo luật chống bán phá giá của Mỹ, DOC sẽ
xem xét lại các thuế chống bán phá giá 5 năm sau ngày ban hành.
(Xem sơ đồ trang bên)
Sơ đồ thể hiện trình tự kiện bán phá giá của Mỹ:
Lê Thị Nh Trang- Lớp KDQT43 5
Đơn kiện
DOC
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
Lê Thị Nh Trang- Lớp KDQT43 6
ITC
Điều tra
Quyết định sơ bộ
Điều tra
Điều trần công khai
Quyết định sơ bộ
Quyết định cuối cùng
Quyết định cuối cùng
Pháp lệnh chống
bán phá giá
S
a
u
2
0
n
g
à
y
S
a
u
4
5
n
g
à
y
G
ử
i
b
ả
n
g
c
â
u
h
ỏ
i
c
h
o
c
á
c
c
ô
n
g
t
y
t
ự
t
r
ả
l
ờ
i
G
ử
i
b
ả
n
g
c
â
u
h
ỏ
i
c
h
o
c
á
c
n
h
à
s
ả
n
x
u
ấ
t
T
r
o
n
g
v
ò
n
g
7
5
n
g
à
y
T
r
o
n
g
v
ò
n
g
4
5
n
g
à
y
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
Phần II
Thực tiễn vụ kiện bán phá giá tôm
1. Diễn biến tình hình
- Ngày 31 tháng 12 năm 2003, liên minh tôm miền nam Hoa Kỳ(SSA) đã
chính thức đệ đơn lên bộ thơng mại và ủy ban thơng mại quốc tế khởi kiện chống
bán phá giá sản phẩm tôm của một số nớc trong đó có Việt Nam. Mặt hàng bị
khởi kiện trớc hết rơi vào nhóm tôm đông lạnh và đóng hộp vai trò của Việt Nam
trong vụ kiện này rất lớn bởi so với các nớc xuất khẩu tôm vào Hoa Kỳ, Việt
Nam là nớc có ảnh hởng đối với họat động nhập khẩu tôm của họ (với tổng kim
nghạch nhập khẩu trên 2 tỷ USD).
- Các doanh nghiệp Việt Nam bị kiện bao gồm: công ty chế biến và XNK Cà
Mau(Canimex), XN chế biến thủy sản Minh Phú (CM), Công ty cổ phần thủy sản
Minh Hải (Searpodex Minh Hải, Bạc Liêu), công ty TNHH Kim Anh (Sóc
Trăng).
- Ngày 6 tháng 1 năm 2004 các nớc xuất khẩu tôm gồm Thái Lan, Trung
Quốc, Việt Nam, ấn Độ, Braxin, và êcuado đã ra thông cáo báo chí chung bày tỏ
sự lo ngại sâu sắc về quyết định của một số nhà sản xuất và kinh doanh tôm Mỹ
tìm cách thực hiện những biện pháp chống lại các nớc xuất khẩu tôm nhằm bảo
hộ hoạt động kinh doanh của họ.
- Ngày 17 tháng 2 năm 2004 với tỷ lệ bỏ phiếu 6/0 ủy ban thơng mại quốc tế
Mỹ (USITC) đã sơ bộ khẳng định nghành công nghiệp đánh bắt tôm nội địa Mỹ
đã bị thiệt hại trên thực tế do tôm nhập khẩu từ sáu nớc trên.
Lý do kết luận Tôm của các nớc trên đang đợc bán phá giá ở Mỹ:
Thứ nhất là lợng Tôm sáu nớc bị kiện xuất vào thị trờng Mỹ (2003) có giá trị
trên 2,4 tỷ Đô la và chiếm 86,7 % thị phần
Thứ hai là do giá Tôm nhập khẩu thấp hơn Tôm sản xuất trong nớc từ
10%đến 20 % làm cho giá Tôm bán ở Mỹ bị đẩy xuống thấp ngang giá những
Lê Thị Nh Trang- Lớp KDQT43 7
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
năm 70. Theo điều tra của DOC thì giá Tôm bán của các nớc trên hiện nay ở thị
trờng Mỹ là dới mức công bằng
- Ngày 18 tháng 2 VASEP đã ra thông báo phản ứng lại quyết định sơ bộ
của ủy ban thơng mại quốc tế Hoa Kỳ trong vụ điều tra trên. Thông báo nêu rõ:
Cộng đồng DN chế biến và xuất khẩu Tôm Việt Nam rất thất vọng về quyết
định của USITC và lấy làm tiếc là USITC đã không sớm đình chỉ vụ kiện này.
Quyết định đó không những gây thiệt hại cho những ngời nuôi Tôm các nhà sản
xuất chế biến Tôm Việt Nam và các nớc bị kiện mà còn gây hại cho quyền lợi
ngời tiêu dùng Mỹ. VASEP khẳng định các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu
Tôm Việt Nam hoàn toàn không bán phá giá Tôm vào thị trờng Hoa Kỳ. Các
doanh nghiệp chế biến xuất khẩu Tôm Việt Nam hoạt động sản xuất kinh doanh
hoàn toàn độc lập theo cơ chế thị trờng chấp nhận cạnh tranh ngày càng tăng ở thị
trờng nội địa và ở các thị trờng xuất khẩu để tồn tại và phát triển. Doanh nghiệp
chế biến và xuất khẩu Tôm Việt Nam không nhận bất cứ sự tài trợ nào từ phía
chính phủ Việt Nam, hoạt động kinh doanh theo luật doanh nghiệp Việt Nam và
theo thông lệ luật pháp quốc tế, tự chịu rủi ro và đóng thuế đầy đủ theo quy
định của chính phủ, không khác gì các doanh nghiệp đồng nghiệp ở Hoa Kỳ.
- Tháng 7 năm 2004 Bộ thơng mại Mỹ đã công bố mức thuế chống bán
phá giá Tôm Việt Nam nhập khẩu vào Mỹ của 38 doanh nghiệp Việt Nam từ
13,1%đến 99,13%, bình quân gia quyền là 53,11%, một số nguồn thông tin đã
dự đoán, nếu không có gì khác đây sẽ là mức thuế chính thức.
- Phán quyết cuối cùng đối với Việt Nam dự kiến đợc đa ra ngày
24/11/2004. DOC sẽ ban lệnh Thuế chống bán phá giá và chỉ thị cho Hải
quan Mỹ thu tiền đặt cọc đối với Tôm nhập khẩu bị đánh thuế dự kiến vào ngày
15/1/2005.
2. Động cơ
Thứ nhất, do thời gian qua sự bất ổn định về tình hình kinh tế và chính trị
ở Hoa Kỳ kéo dài làm cho giá tôm trên thị trờng Mỹ sụt giảm liên tục. Tôm của
Mỹ không thể cạnh tranh đợc với hàng hóa từ các quốc gia đang phát triển. Tiến
Lê Thị Nh Trang- Lớp KDQT43 8
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
hành vụ kiện lần này họ hy vọng rằng có thể cứu các doanh nghiệp trong nớc
đang bên bờ vực thẳm của sự phá sản.họ muốn dùng chiêu bài khởi kiện chống
bán phá giá để bảo hộ mậu dịch, ngăn chặn hàng nhập khẩu và tranh thủ sự viện
trợ từ phía chính phủ Mỹ.
Thứ hai, nớc Mỹ đang ở trớc thềm bầu cử tổng thống mới, chính quyền
Bush có chơng trình hỗ trợ giải quyết tranh chấp về bán phá giá nhằm lấy lòng cử
tri và giới công nghiệp nên vụ kiện có nhiều khả năng sẽ đợc ủng hộ từ phía
chính quyền Mỹ.
Thứ ba, các luật s Mỹ muốn khuấy động phong trào bán phá giá Tôm lên
để trục lợi, từ các nhà sản xuất Tôm Mỹ đến các nhà sản xuất Tôm Việt Nam
đều phải thuê họ tranh cãi.
3. Phản ứng của các bên
a. Phản ứng của chính phủ và các doanh nghiệp Việt Nam
Để đối phó với vụ kiện trên VASEP đã đề nghị bộ Ngoại giao, bộ thơng
mại. bộ thủy sản và các cơ quan hữu quan của Việt Nam chính thức phản đối
Mỹ, yêu cầu hạ viện Mỹ thực thi đúng tinh thần của hiệp định thơng mại Việt_
Mỹ, không thông qua dự luật sai lầm có tên gọi Công bằng tài trợ Tôm, không
làm phơng hại đến quan hệ với Việt Nam và các nớc khác. VASEP đã đóng góp
một khoản tiền 5.000$ cho ASDA để chuẩn bị sách trắng về Tôm và một nghiên
cứu kinh tế liên quan đến hoạt động nhập khẩu Tôm vào Hoa Kỳ. Sau đó tiếp tục
đóng góp một khoản tiền 50.000$ để cùng với ASDA tiến hành các hoạt động
vận động hành lang và các nỗ lực khác nhằm ngăn chăn vụ kiện Tôm xảy ra.
Việt Nam khẳng định rằng hành động này của Mỹ là nhằm bảo hộ mậu
dịch trái với tinh thần của hiệp định thơng mại Việt _ Mỹ. Việt Nam yêu cầu
Chính phủ, Quốc hội và chính giới Mỹ ngăn chặn kịp thời hành động sai trái
này, không để sự việc phát triển theo chiều hớng tiêu cực.
VASEP đã quyết định thành lập ủy ban Tôm Việt Nam (VSC) chuyên giải
quyết các vấn đề liên quan đến nuôi trồng, chế biến và kinh doanh Tôm.
Lê Thị Nh Trang- Lớp KDQT43 9
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
Nh vậy là lần này Việt Nam đã rất hăng hái tham gia vào vụ kiện Tôm.Bất lợi lớn
nhất cho phía Việt Nam là trong vụ kiện bán phá giá cá Basa Việt Nam đã bị Mỹ
kết luận là nền kinh tế phi thị trờng và kết luận đó khó thay đổi trong vụ kiện
Tôm lần này. Tuy nhiên, trong vụ kiện lần này lại có thuận lợi là có 6 nớc cùng
tham gia trong đó có nhiều nớc đợc Mỹ công nhận là nền kinh tế thị trờng. Nh
vậy, ngay cả trong trờng hợp xấu nhất giá để dung cho các nớc đó cũng phải
dùng cho Việt Nam, bản thân Mỹ không thể tùy tiện muốn lấy giá nào cũng đợc.
VASEP cũng đã phối hợp với các nớc để thành lập liên đoàn xuất khẩu thủy sản
khối ASEAN+ Trung Quốc+ ấn Độ để đối phó với vụ kiện. Mời quốc gia thành
viên của ASEAN đã nhất trí ký vào văn bản chung thể hiện lập trờng phản đối
hành động của hiệp hội ngời nuôi Tôm ở 8 bang miền nam nớc Mỹ.
b. Phản ứng của các nớc cùng bị kiện
Về phía Thái Lan, Bộ thong mại Thái Lan đã phủ nhận cáo buộc bán phá
giá Tôm của 8 bang miền nam nớc Mỹ, và tuyên bố sẽ phối hợp với các nớc xuất
khẩu Tôm yêu cầu chính phủ Bush phải làm sáng tỏ vấn đề này. Thái lan đã gửi
th cho các đại diện thơng mại và quan chức cao cấp của DOC để giải thích rằng
Tôm nhập khẩu từ Thái Lan không bán phá giá trên thị trờng Mỹ. Thủ tớng Thái
Lan rất quan tâm và lo ngại vụ việc ảnh hởng đến doanh số bán mặt hàng Tôm.
Vì vậy ông yêu cầu bộ thơng mại Thái Lan phải gấp rút tìm biện pháp đối phó.
Thủ tớng đã có cuộc gặp không chính thức với tổng thống Mỹ G.W. Bush bên lề
hội nghị thợng đỉnh tháng 10 /2003để bàn về cáo buộc bán phá giá Tôm. Ông
cũng ký quyết định chi 50 triệu Baht cho các chuyên gia vận động hành lang và
thuê các công ty luật bảo vệ cho mình. Chính phủ Thái Lan quyết định hỗ trợ
50% chi phí thuê luật s để theo đuổi vụ kiện này. Trong thời gian gần đây, ngành
Tôm Thái Lan lâm vào cảnh khủng hoảng khi EU áp dụng hệ thống thuế quan
phổ cập (GSP) cho một số nớc trừ Thái Lan, làm cho xuất khẩu Tôm Thái Lan
sang thị trờng EU giảm mạnh.
Về phía ấn Độ, hiệp hội xuất khẩu hải sản ấn Độ kêu gọi hợp tác với các
nớc cùng bị kiện, các nhà xuất khẩu thủy sản ấn Độ đang quên góp tiền chống lại
Lê Thị Nh Trang- Lớp KDQT43 10
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
vụ kiện, khoảng 1,5 triệu $. Hiệp hội đã thuê công ty luật nhằm bảo vệ quyền lợi
của mình. Ông Abraham Tharakan chủ tịch hiệp hội cho biết: Đây sẽ là một
vụ bênh vực luật pháp đắt giá nhất đối với chúng tôi tại Mỹ. Nhng chúng tôi
khẳng định rằng chúng tôi sẽ chiến đấu và chiến thắng.
Về phía Braxin, Đại sứ G.R. Prates tại Việt Nam cho biết: Những lý lẽ
mà Mỹ đa ra là không có cơ sở và hết sức phi lý. Có những điều rất khác biệt giữa
nguyên đơn và bị đơn trong vụ kịên này. Trớc hết Mỹ là nớc đánh bắt thủy sản,
còn chúng ta là những nớc nuôi trồng thủy sản. Thứ hai, chi phí mà Mỹ phải bỏ
ra là rất cao, điều này ngợc lại với chi phí tại 6 nớc bị kiện. Thứ ba, không phải
mọi ngời dân Mỹ muốn có vụ kiện này mà đó chỉ là ý kiến của 12 công ty sản
xuất và tiêu thụ Tôm. Ngơì tiêu dùng Mỹ không hề muốn có vụ kiện này. hơn
nữa 6 nớc xuất khẩu Tôm vào thị trờng Mỹ với một giá rất cạnh tranh chứ
không hề bán phá giá .Vụ kiện là phi lý vì chính phủ Braxin hay Việt Nam
không có đủ tiền để trợ giá cho nông dân.Chính phủ Braxin sẽ làm hết sức để hỗ
trợ các doanh nghiệp về mặt pháp lý
Bên cạnh đó Braxin đã liên hệ với chính phủ Việt Nam cùng các nớc khác bị khởi
kiện để cùng cộng tác đấu tranh chống lại vụ kiện này.
Về phía Trung Quốc, cho đến trớc phán quyết của USITC vẫn án binh
bất động. Bộ thơng mại Trung Quốc đã từ chối bất cứ câu hỏi nào của phóng
viên liên quan đến vụ này. Trang wed của họ cũng nh hãng tin Tân Hoa xã
không hề đả động gì đến vụ kiện này. Đây là một động thái khiến ngời ta nghĩ
đến một cuộc thơng lợng bên trong hay một kế hoạch vận động hành lang ở hậu
trờng của phía Trung Quốc.
c. Phản ứng của các tổ chức và ngời tiêu dùng Mỹ
Việc tăng thuế nhập khẩu Tôm sẽ dẫn đến tình trạng giá Tôm tăng vọt gây
ảnh hởng trực tiếp đến quyền lợi của ngời tiêu dùng Mỹ. Hiệp hội các nhà phân
phối thức ăn biển Mỹ (ASDA) một trong những tập đoàn kinh doanh thực
phẩm chế biến từ hải sản lớn nhất thế giới, đã lên tiếng chống đối quyết liệt vụ
kiện của SSA: Nếu tăng thuế không phải ngời tiêu dùng nào ở Mỹ cũng đủ
khả năng thích mua là mua vì ở Mỹ Tôm vẫn là món ăn hạng sang và họ sẽ phải
Lê Thị Nh Trang- Lớp KDQT43 11
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
trả nhiều tiền hơn. trong khi hiện nay giá cả rất hợp với túi tiền của họ.. ASDA
cũng đã khẳng định rằng Chúng tôi đang chờ cơ hội đợc trình bày trớc ủy ban
thơng mại Hoa Kỳ rằng Tôm nhập khẩu là điều kiện thiết yếu giúp các doanh
nghiệp và ngời lao động Mỹ duy trì việc làm, nguồn thu nhập. Theo ASDA Tôm
của Hoa Kỳ chủ yếu đánh bắt từ thiên nhiên, chi phí đơng nhiên cao hơn Tôm
nuôi công nghiệp chứ không phải 6 nớc trên đã bán phá giá. Chủ tịch nhóm đặc
trách Tôm Wally Stevens khẳng định rằng quyết định này cho thấy chính quyền
Mỹ đang cố tình áp đặt khoản thuế mới với hàng triệu ngời tiêu dùng Mỹ. Đây là
điển hình của chủ nghĩa bất công, bảo hộ vô lý và thiếu sáng suốt. Vì trên thực
tế các nớc này không hề bán phá giá Tôm tại thị trờng Mỹ, mà là các nhà sản
xuất của họ có đủ năng lực tạo ra sản phẩm chất lợng cao, giá cả hợp lý và dồi
dào về số lợng. Khó khăn của ngành đánh bắt Tôm ở Mỹ chính là bởi cung cách
hoạt động của họ không thể cạnh tranh hiệu quả với hàng nhập khẩu.
4. Kết quả hiện tại
Cuối tháng 7 năm 2004 bộ thơng mại Mỹ đã công bố mức thuế đối với
các nớc bị kiện. Việt Nam hiện có 38 doanh nghiệp bị áp thuế chống bán phá giá
trong đó có 4 doanh nghiệp (khoảng 36% kim nghạch), bị áp mức thuế từ
12,1% đến 19,6% - thuế suất bình quân là 15,85%, 17 doanh nghiệp chiếm 22%
kim nghạch xuất khẩu bình quân 1 doanh nghiệp đạt 1,29% kim nghạch bị áp
mức thuế đến 99,13%. Tuy nhiên đây vẫn chỉ là biểu thuế quan sơ bộ, Phía Mỹ
vẫn cha ban lệnh thuế chống bán phá giá.Nh vậy,hiện nay vẫn cha có một
phán quyết cuối cùng nào về kết quả của vụ kiện, điều đó có nghĩa là vụ kiện
Tôm vẫn cha kết thúc.
Hiện tại các doanh nghiệp Việt Nam đang phải chịu mức thuế suất cao
khiến cho giá trị xuất khẩu Tôm của Việt Nam vào thị trờng Mỹ giảm đáng kể,
và nhiều doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn.
Mới đây, ở Việt Nam công ty Kim Anh (1 trong 4 công ty có giá trị Tôm
xuất khẩu lớn và bị kiện trong vụ kiện này) đã từ chối tiếp đoàn kiểm tra có
nghĩa là họ sẽ phải chịu mức thuế rất cao. Điều đó đồng nghĩa với việc họ chấp
Lê Thị Nh Trang- Lớp KDQT43 12
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
nhận từ bỏ thị trờng Mỹ. Cũng nh vậy rất nhiều doanh nghiệp Braxin đã chấp
nhận từ bỏ thị trờng Mỹ. Họ giải thích rằng đó là do chi phí cho vụ kiện quá cao.
Lê Thị Nh Trang- Lớp KDQT43 13
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368
Phần III
Bài học kinh nghiệm và biện pháp đối phó
1. Bài học kinh nghiệm
Trải qua hai vụ kiện Cá da trơn và bán phá giá Tôm tại Mỹ các doanh
nghiệp xuất khẩu Việt Nam nhận thấy rằng việc đơng đầu với các vụ kiện
chống bán phá giá không phải là quá xa mà họ sẽ dễ dàng gặp phải khi có quan
hệ với Mỹ, EU, Nhật và các nớc khác. Vấn đề tìm hiểu luật và chính sách chống
bán phá giá không chỉ đặt ra với các doanh nghiệp mà còn đối với các cơ quan
chức năng trong việc tiến hành xây dựng bộ luật chống bán phá giá của Việt
Nam.
Vụ kiện trên là một bằng chứng cụ thể về sự bảo hộ mậu dịch của Hoa
Kỳ, một sự lợi dụng chính sách để cạnh tranh không lành mạnh. Mục đích chính
của SSA không chỉ nhằm đánh thuế cao vào các đối thủ mà còn nhằm vào khoản
tiền lớn từ ngân sách liên bang mà họ nghe phong phanh các Bang miền nam đ-
ợc nhận nhằm chống lại con Tôm ngoại. Bởi vì nếu họ chứng minh đợc rằng nếu
sản xuất Tôm của họ đang gặp khó khăn do việc bán phá giá của các nớc xuất
khẩu gây ra họ sẽ nhận đợc một khoản bù đắp từ phía Chính phủ.
Qua biểu thuế khác nhau mà Mỹ áp dụng cho các nớc bị kiện và các mức
thuế khác nhau cho các doanh nghiệp Việt Nam cụ thể nh các doanh nghiệp có
khối lợng xuất khẩu lớn, mức độ thiệt hại gây ra lớn hơn lại hởng mức thuế thấp
hơn nhiều lần khiến cho mục đích của việc chống bán phá giá hiển nhiên bị xóa
bỏ. Đồng thời Mỹ đã dung lợi ích kinh tế để phân hóa các doanh nghiệp bị
kiện, nhằm hạn chế sức mạnh của doanh nghiệp trong việc chống lại vụ kiện.
So với các nớc khác nh Braxin,Thái Lan, ấn Độ, giá trị xuất khẩu
Tôm của Việt Nam thấp hơn nhiều, giá bán lại cao hơn, đó là cha kể đến tình
hình xuất khẩu của các nớc bị áp thuế chống bán phá giá xuất khẩu vào thị trờng
này có tốc độ cao hơn nhiều so với xuất khẩu Tôm của Việt Nam, nhng Việt
Lê Thị Nh Trang- Lớp KDQT43 14
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét